Strona gwna Muzeum Mapa Sopotu Galeria Galeria

Cegielnia



Cegielnia


fotografie: 1 2

Inna nazwa: Cegielnia Goedlela
Lokalizacja: ul. Strzelecka 22-28

Największa i prawdopodobnie najstarsza cegielnia w Sopocie zlokalizowana była przy obecnej ul. Piaskowej, Strzeleckiej oraz ul. 1 Maja (dawniej ul. Podgórna 20). Wybudowano ją w połowie XIX w. tuż za terenem dawnego dworu XIII zwanego także Ogrodem. Cegielnia widoczna jest na planie Steibera z 1843 / 1844 r. Jej lokalizacja związana była z bliskością wzgórz, na których w XIX w. licznie otwierano glinianki. Były to Wzgórze Królewskie (Stiwego/ Cieszyńskiego - majątek dworu VII), Wzgórze Stróża, Wzgórze Strzeleckie, część Wzgórza Olimpijskiego - obecnie jeziorko Morskie Oko. Z ustnych przekazów wiadomo iż przez ulicę Piaskową i Księżycową do cegielni doprowadzona była kolejka wąskotorowa, wożąca przez wąwóz glinę z pobliskich wyrobisk a zwłaszcza z rejonu Wzgórza Stróża. Do 1904 r. cegielnia wchodziła w skład majątku ziemskiego Sopot, należącego w tym okresie do rodziny Goedlel. Książka adresowa z 1898 r. wymienia następujących pracowników cegielni, zameldowanych pod adresem ul. Podgórna 20: Gotftrieda Paschke, kierownika produkcji, Gustawa Kuhna, nadzorcę cegielni, oraz Friedricha Krutizkowskiego (Kruczkowskiego). W latach 1900-1904 przy cegielni mieszkali tylko Paschke oraz Kruczkowski, albowiem w tym czasie Hans Goedlel wyprzedawał majątek władzom miejskim. Od 1904 r. cegielnia podlegała miejskiemu zarządcy dóbr Georgowi Warnecke. Obsługa cegielni pozostała bez zmian aż do pierwszej wojny światowej. Po pierwszej wojnie światowej zarząd miasta przekazał cegielnię na kilka lat prywatnemu przedsiębiorcy, Brunonowi Freiwaldowi. W tym czasie nastąpiła modernizacja i zmiana zabudowy cegielni. Kruczkowskiego przeniesiono do miejskich wodociągów, a Paschke wyjechał z Sopotu. W 1926 r. cegielnia na powrót stałą się własnością władz miejskich. W 1930 r. w trybie administracyjnym zamknięto wszystkie sopockie cegielnie, z wyjątkiem cegielni przy ul. Podgórnej. Do lat czterdziestych XX w. w domu znajdującym się przy cegielni zameldowani byli min. jej pracownicy: główny majster Ziemermann, mechanik Otto Winter, oraz robotnicy Wilhelm Schalke i Adam Schmidt (1936,1937, 1939, 1940, 1942). Z ustnych przekazów wynika iż produkowano wtedy cegły na doraźne potrzeby okolicznej ludności oraz różne ceramiczne przedmioty. Działał tu też warsztat kamieniarski. Ericha Piepke. W czasie drugiej wojny światowej i tuż po niej na terenie cegielni znajdował się obóz pracy przymusowej. Według Hanny Domańskiej produkcję w cegielni wygaszano do lat pięćdziesiątych XX w. W 1958 r. powstał pomysł by w rejonie dawnej cegielni wybudować halę widowiskowo sportową. Zamiast hali w. 1961 r. powstało tu schronisko dla zwierząt, a na miejscu zburzonych głównych budynków cegielni działało przez jakiś czas targowisko.

źródło: Hanna Domańska, Tajemniczy Sopot, 2008, opracowanie www.dawnysopot.pl

Pokaż lokalizację obiektu na mapie Dawnego Sopotu: Cegielnia

ul. 1 Maja
ul. Piaskowa
ul. Strzelecka



Cegielnia Godlela na pocztówce przedstawiającej panoramę Sopotu z Ceglanego Wzgórza, zdjęcie wykonane w technice druku fotochromatycznego (1), z ok. 1899 r. źródło: KC Cegielnia Godlela na pocztówce przedstawiającej panoramę Sopotu z Ceglanego Wzgórza, zdjęcie wykonane w technice druku fotochromatycznego (2), z ok. 1899 r. źródło: KC
Panorama Sopotu z drogi prowadzącej na Wzgórze Olimpijskie, na pierwszym planie widoczna cegielnia przy dawnej ul. Podgórnej, zdjęcie 1921 r. źródło: Cegielnia Bruno Freiwalda, przy ul. Podgórnej 20 w Sopocie, zdjęcie z 1924 r. źródło: DS

pokaż wszystkie fotografie...



Plany i mapy Sopotu powiązane z lokalizacją Cegielnia:

Cegielnia - Mapa Sopotu 1910 r.
Cegielnia - Mapa Sopotu 1919 r.
Cegielnia - Mapa Sopotu 1924 r.
Cegielnia - Plan Sopotu 1937 r.

Inne zasoby Dawnego Sopotu związane z lokalizacją Cegielnia:

Eksponaty znajdujące się w muzeum Dawnego Sopotu (1)
Pokaż wszystkie eksponaty w muzeum odpowiadające adresowi



Cegielnia źródło: KC

Komin i hala główna cegielni widoczna ze Strzeleckiego Wzgórza zwanego także wzgórzem Ceglanym. Na drugim planie widoczna obecna ul. Armii Krajowej, budynek sądu, elektrownia sopocka oraz Dwór Wegnera, zdjęcie z ok. 1899 r. (KC)

Cegielnia źródło: GK

Budynki cegielni widziane ze Strzeleckiego Wzgórza od strony obecnej ul. 1 Maja, zdjęcie z ok. 1925 r. (GK)




 
Dawny Sopot 2006 - 2024, Informacje na temat projektu, polityka prywatności