 |
 |
 |
 |
 |
Wycieczka do Wielkiej Gwiazdy
Wycieczka do Wielkiej Gwiazdy Wielka Gwiazda to nazwa położonego w sopockich lasach skrzyżowania kilku ważnych szlaków. Przebiega tamtędy Droga Wielkokacka (Alt Katzerweg), którą podążano ze wsi Kack w stronę Oliwy mijając po drodze Małą Gwiazdę. Prostopadle do niej biegnie trakt łączący od XVIII w. Sopot z leśniczówką Gołębiewo (Königlische Forsthaus Golembie). W tym właśnie miejscu w 1895 r. (według F. Mamuszki już w połowie XIX w.) sopocianin Paul Senff wybudował restaurację „Grosser Stern”. Była to udana inwestycja, gdyż lokal szybko zdobył ogromną popularność i stał się celem wycieczek nie mniej atrakcyjnym niż punkty widokowe czy leśne źródełka, których nie brakowało w sopockich lasach. Od strony miasta docierało się do restauracji podążając dnem Cesarskiej Doliny (Kaiserthal), czyli ulicą 23 marca (Taubenwasserweg). Ponad dwukilometrową drogę pokonywano pieszo, konno, powozami lub funkcjonującym jedynie sezonowo tramwajem konnym. W swą pierwszą trasę tramwaj ten wyruszył 1 maja 1884 r. (można również spotkać daty 1885 i 1887 r.). Rozstaw toru wynosił 800 mm, a cały tabor składał się z letniego wagonu z ławkami ustawionymi wzdłuż osi pojazdu oraz pary koni. Tramwaj należał do Augusta Karpińskiego - właściciela browaru u stóp pobliskiego Królewskiego Wzgórza. 20 minutowa podróż trasą od zbiegu ulic Armii Krajowej (Königstrasse) i l Maja (Bergstrasse) do wylotu Doliny Niedźwiedziej (według J. Cisłaka od zbiegu ul. 23 Marca i Al. Niepodległości) była dość kosztowna - pobierano opłatę dwa razy wyższą niż za przejazd elektrycznym tramwajem w Gdańsku. Być może ze względu na wygórowane ceny tramwaj był deficytowy. Jego właściciel chciał zawiązać z władzami gminy spółkę i przedłużyć trasę tramwaju do zbiegu ul. 1 Maja i Niepodległości, lecz gmina nie była tymi propozycjami zainteresowana. Cień nadziei dały perspektywy współpracy z Leipziger Elektrzitatsunternehmen Reitz und CO. Firma ta zamierzała zelektryfikować i rozbudować trasę. Ostatecznie władze gminy nie zgodziły się na obecność tramwaju w centrum rozkwitającego kurortu. Jednak o zaawansowaniu tych pomysłów niech świadczy naniesienie projektowanej trasy na mapę miasta wydaną w 1901 r. przez wydawnictwo Kafemana. Funkcjonująca linia cały czas pozostawała deficytowa i dlatego August Karpiński został zmuszony do jej likwidacji w 1906 r. Restauracja Grosser Stern funkcjonowała z powodzeniem przez pół wieku (ostatnim właścicielem był prawdopodobnie Georg Boroschowitz) aż do spalenia w 1945 r. przez radzieckich wyzwolicieli (być może zgodnie z nazwą biegnącej do niej ulicy miało to miejsce 23 Marca). Zarys jej fundamentów i betonowe wejścia do piwnic są doskonale widoczne jeszcze dziś. Idąc kilkadziesiąt metrów w głąb lasu można się wciąż natknąć na potłuczoną zastawę stołową albo butelki, na przykład po wodzie Heilgenbrunn z wytwórni Otto Goetza. Historię dzisiejszej ul. 23 Marca Marek Sperski przedstawia następująco: "pierwsze domy przy dolnej części ulicy zaczęto budować po 1870 r. W roku 1900 na dużej polanie w środkowej części doliny wzniesiono piętrowy budynek stowarzyszenia strzeleckiego, mieszczący dziś (po przebudowach) sanatorium dziecięce pod numerem 93. W roku 1909 na parceli pod numerami 7 - 9 zbudowano ujeżdżalnię koni oraz budynek administracyjny Sopockiego Stowarzyszenia Jeździeckiego. Dziś mieści się w tym budynku urząd skarbowy." Warto też wspomnieć o wzgórzu znajdującym się na początku Doliny
Gołębiewskiej. Już w 1829 r. Jerzy Haffner urządził tam punkt widokowy. Wkrótce
powstał też pawilon kawiarniany, gdzie odbywały się popularne zabawy przy muzyce.
Od nazwiska właściciela wzniesienie określano Górą Stiewego, jednak dla upamiętnienia
wizyty Fryderyka Wilhelma IV w 1843 r. nazwano je Królewskim Wzgórzem (Königshöhe).
W 1934 r. powstało tu schronisko dla hitlerowskiej młodzieży, któremu nadano
imię gauleitera Alberta Forstera. U stóp wzniesienia ustawiono głaz narzutowy
o wys. 1,6 m. z wygrawerowanym napisem Albert Forster Hütte.
Bibliografia: |
